Rwanda is een klein Afrikaans land, ongeveer zo groot als België met een bevolking van meer dan tien miljoen inwoners, een van de dichtst bevolkte landen van Afrika. Op het terrein van een klein verloskundig ziekenhuis begon hij een praktijk in twee behandelcabines van de schooltandverzorging van de provincie Utrecht, die daar met hulp van een Lion's Club waren geplaatst. Zijn initiatief werd vanuit Nederland gesteund door stichting fADA (fondation Aide Dentaire Afrique). Jarenlang gaf hij hulp aan de allerarmsten. En hij leidde medisch assistenten op, zodat Rwandezen zelf hulpverlening konden geven.

Genocide

In 1994 kwam een al jaren slepend conflict tussen twee bevolkingsgroepen van Rwanda, de Hutu's en de Tutsi's, tot uitbarsting. Tijdens massaslachtingen kwamen binnen enkele maanden meer dan 800.000 inwoners om het leven.In die periode kon de kliniek in Nyundo niet meer functioneren, een medisch assistent verloor zijn naaste familieleden. Daems en zijn vrouw werden geëvacueerd. Eind 1995 keerden zij terug naar Nyundo, waar ze een gedeeltelijk verwoeste en geplunderde kliniek aantroffen. Alles moest weer van voren af aan opgebouwd. Het jaar daarna raakte tandarts Tom van der Colk bij het project betrokken. Hij legde in 1996 het werk in z'n Haagse praktijk enkele maanden stil om Arnold Daems in Rwanda te helpen bij het opleiden van medische assistenten, in het bijzonder om hen eenvoudige chirurgische vaardigheden bij te brengen. Toen was alles nog relatief rustig in Nyundo, maar vanaf halverwege 1997 veranderde de situatie. Er waren steeds vaker troepenbewegingen van en naar het aangrenzende Congo en Nyundo werd het centrum van een zich uitbreidende burgeroorlog. Daems, zijn vrouw en alle medisch assistenten, moesten weer vluchten en vestigden zich in Kigali.

Een nieuwe kliniek

Daar begonnen ze opnieuw, eerst werd een kleine praktijkruimte gehuurd. Maar ook dat werd steeds moeilijker. De huren stegen enorm in Kigali en er was al snel een grotere praktijkruimte nodig. Toen ontstond het plan om zelf een kliniek te bouwen aan de rand van Kigali. Vanaf 1998 is met financiële steun van fADA, gestaag doorgewerkt aan de bouw van een nieuwe kliniek. Echter: de laatste loodjes wegen het zwaarst. De Nederlandse regering besloot geen financiële steun meer te geven aan Rwanda. Na de massale slachtingen tussen Hutu's en Tutsi's werd enkel nog het tribunaal over de burgeroorlog financieel ondersteund. Ook veel ontwikkelingsorganisaties trokken zich in die tijd uit Rwanda terug. Er ontstond een moeilijke periode voor het project. Begin 2002 kwam daarin verandering.

Patiënten voor patiënten

Toen de bouw van de kliniek bijna stil viel en steeds minder fondsen beschikbaar leken, nam Tom van der Colk het initiatief om in Nederland fondsen te werven. In mei deed hij iets ongewoons; hij vroeg zijn patiënten om hulp. Al snel bleek dat er onder de patiënten van Tom veel enthousiasme was om de kliniek te ondersteunen. Een werkgroep van zo'n tien patiënten werd gevormd, die op zich nam om de nog ontbrekende gelden voor de afbouw en inrichting van kliniek, circa € 110.000, bijeen te brengen. Eerst benaderden ze vrienden en kennissen in eigen kring, en een groep van ruim honderd medepatiënten voor een huiskamerbijeenkomst. De opbrengst van die eerste actie was maar liefst € 20.000. Een aantal mensen dat op de huiskamerbijeenkomst kwam, zette de actie voort en er werden meerdere inzamelingsacties georganiseerd. Eind 2003 kon de kliniek worden afgebouwd. In december 2003 vond de feestelijke opening plaats en vanaf 1 januari 2004 stroomde de patienten toe. De twee medische assitenten die vanaf het begin ook in de kliniek in Nuyundo hadden gewerkt konden nu aan de slag in Kigali.

Een lange weg te gaan

In 2003 start het Kigali Health Institute met een 3-jarige tandheelkunde opleiding voor verpleegkundigen. Bij gebrek aan apparatuur en docenten is de opleiding van deze “dental therapists” grotendeels theoretisch van aard. Twee dental therapists, van de eerste lichting afgestudeerden van het KHI, komen in 2007 naar de fADA kliniek voor een 2 jarige stage de perfection. Om dit mogelijk te maken, werd een opleidingsprogramma en het bijbehorende lesmateriaal ontwikkeld. De oorspronkelijke medisch assistenten van fADA fungeren als opleider. Van der Colk examineert de nieuwelingen. Kennis en vaardigheden van de oorspronkelijke medisch assistenten wordt elk jaar verder uitgebreid. Na hun stage de perfection, komen de 2 dental therapists in vaste dienst van de kliniek van fADA. Zodoende werken er officieel gediplomeerde mensen in de kliniek. De president van Rwanda kondigt aan dat de officiële voertaal van Rwanda Engels zal worden. Ondertussen zijn in totaal 17 dental therapists in de FADA kliniek opgeleid. Er komen steeds meer aanvragen om de opleiding in de FADA kliniek te mogen volgen. Iedereen die deze opleiding met succes heeft afgerond krijgt een certificaat uitgereikt.